روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر، بر تمامی زحمتکشان این عرصه خجسته باد. آرزوی سلامتی…

تاریخچه صلیب سرخ

۸ ماه می هر سال مصادف است با روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر. این سازمان بین المللی که با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی تشکیل شد، بر اساس موافقتنامه ژنو در سال ۱۸۶۴ میلادی و به خصوص به علت تلاش یک بانکدار سوییسی  به نام ژن هنری دونان (Jean Henry Dunant) سوئیسی، “صلیب سرخ” نام گرفت.

ایده تأسیس این سازمان پس از جنگ داخلی ایتالیا توسط او مطرح شد. جین هنری دونانت [تلفظ انگلیسی نام دونان] در ۲۴ ژوئن ۱۸۵۹ در رابطه با شغلش – جهت اخذ مجوز حفر چاه- عازم شهر لومباردی واقع در شمال ایتالیا شد. در آن زمان این شهر نقطهٔ مرکزی برای ادامهٔ جنگ سالفرینو (منطقه‌ای در شمال ایتالیا) بین فرانسه و اتریش بود. هزاران مرد و زن مجروح جنگی که در رنج و عذاب سختی به سر می‌بردند به خاطر فقدان کمک‌های ابتدایی مردند. این منظرهٔ دلخراش بر ذهن و فکر او تأثیر زیادی داشت. او که از خانواده‌ای متول و متدین بود کار خودش را فراموش کرد و روستاییان محلی را سازماندهی کرد تا از مجروحان هر دو طرف جنگ مراقبت کنند. تلاش‌های دونانت زندگی افراد زیادی را نجات داد.

در سال ۱۸۶۲ او کتابی با نام خاطرهٔ سالفرینو نوشت که در آن از مردم جهان برای تشکیل انجمن‌های امدادی تقاضای کمک کرد. سربازان زخمی در جنگ کاری از دستشان بر نمی‌آمد، پس کمک به آن‌ها وظیفهٔ هر انسانی بود. همچنین کارکنان امدادی از آسیب مصون باشند. این تقاضا بر مردم تأثیر زیادی داشت و در کنفرانس بین‌المللی ژنو که در سال ۱۸۶۴ بر‌گزار شد. شانزده کشور تأسیس صلیب سرخ را پذیرفتند. هستهٔ مرکزی این کمیته ابتدا توسط رئیس انجمن فواید عامه شهر ژنو (گوستاو موانیه) تشکیل شده بود.

مواردی که در موافقتنامه سال ۱۸۶۴ پیش بینی شد، شامل موارد زیر بود:

• بی طرف شمردن متصدیان خدمات پزشکی نیروهای مسلح
• رفتار انسانی با زخمی ها
• بی طرفی غیر نظامیانی که داوطلبانه به کمک مجروحان جنگ می شتابند
• علامتی بین المللی به منظور مشخص ساختن اعضا و وسایلی که در این راه به کار می روند که بر اساس ملیت دونان و به تقلید از پرچم سوئیس ، به شکل صلیبی سرخ بر زمینه ای سفید انتخاب شد.

 همچنین دو گروه بین المللی دیگر که مرکز آنها نیز در ژنو بود، دایر شد:

1. یکی “کمیته بین المللی صلیب سرخ” که در سال ۱۸۶۳ میلادی تأسیس شد و از ۲۵ نفر از بزرگان سوئیسی تشکیل شده بود که هنگام  جنگ به عنوان میانجی بی طرف خدمت کنند.
2. دوم “اتحادیه جمیعت های صلیب سرخ” بود که در سال ۱۹۱۹ میلادی تاسیس شد و هدفش کمک های متقابل و همکاری و توسعه فعالیت های مربوطه در زمان صلح بود.فعالیت صلیب سرخ بین المللی از پایان جنگ جهانی دوم توسعه فراوانی یافت.

نیروهای هلال احمر در حال امدادرسانی- بیت المقدس سال ۱۹۱۷ میلادی

تاریخچه هلال احمر

در سال ۱۸۷۶ میلادی، دولت عثمانی (ترکیه) به جای استفاده از نشان صلیب سرخ از معکوس رنگ های پرچم خود، یعنی هلال ماه قرمز رنگ (هلال احمر) در زمینه سفید برای جمعیت ملی خود استفاده کرد. از آن به بعد در کشورهای اسلامی به جای صلیب سرخ، هلال احمر به عنوان نماد این سازمان به کار گرفته شد.

هلال احمر در ایران

دولت ایران در سال ۱۳۰۱ جمعیت ملی هلال احمر خود را تأسیس نمود، ولی به جای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال احمر، علامت شیر و خورشید سرخ را به عنوان نشان جمعیت خود انتخاب کرد و با تلاش ها و پیگیری متمادی دولت و جمعیت ایران، سرانجام علامت شیر و خورشید در کنفرانس ژنو در سال ۱۹۲۹ به عنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسید.

از آن پس سه نشان صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ به عنوان نشانه های رسمی بین‌المللی شناخته شدند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال ۱۳۵۹ ، دولت ایران با ارسال نامه ‌ای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو، اعلام نمود که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به تعلیق درآورده و به جای آن از علامت هلال احمر استفاده خواهد نمود. از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت “هلال احمر جمهوری اسلامی ایران” تغییر نام داد.

کمیته بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر

کمیته بین المللی صلیب سرخ(ICRC )، که مقر آن در ژنو( سوئیس) قرار دارد، سازمانی است بی طرف، بی غرض و مستقل که وظیفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است: حفاظت از زندگی و کرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی، و یاری رساندن به آن ها.

فعالیت های کمیته بین المللی بر پایه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سیاسی، دینی و عقیدتی بی طرف است.

اهداف جمعیت هلال احمر

طبق آنچه در اساسنامه جمعیت هلال احمر به عنوان اهداف ذکر شده عبارتست از: تلاش برای تسکین آلام بشری، کوشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها.

سازمان ارزشی

جمعیت هلال احمر، سازمانی است ارزشی و انسانی که برای حفظِ حُرمت و کرامت انسانی فارغ از مرزبندیهای سیاسی و جغرافیایی، در خدمت به اقشار مختلف مردم هنگام نیازمندی ها می باشد.

اولین اولویت

عملیات امدادرسانی و نجات بعنوان اولین اولویت جمعیت هلال احمر در سطح بین المللی است و آموزش نیرو و آشنا ساختن آنها در تمامی لایه های اجتماع به عنوان ضرورتی کاری مطرح می باشد.

عمل به جای حرف

یکی از شعارهای محوری و اساسی جمعیت هلال احمر، عمل به جای حرف است. آنها با به خطرانداختن جان و هستی خود، برای نجات انسان در هر نقطه ای از جغرافیای عالم تلاش کرده و نسبت به بهبود اوضاع جسمانی و روحی آسیب دیدگان از هر طبقه و گروهی اهتمام می ورزند.

مأموریتهای جهانی

حقوق بشر از جمله بنیادی ترین مسئله مطرح جامعه انسانی است و نشر و اشاعه حقوق انسانی، احترام و اعتنا به همه انسانها و پایبندی به رعایت اصول انسانی در زمره مأموریتهای صلیب سرخ جهانی و جمعیت هلال احمر است.

صلح، پیام هلال احمر

صلح، نماد نوع دوستی و همزیستی مسالمت آمیز است و جمعیت هلال احمر پیام آور این الگوی ارزشمند در عرصه بین المللی و گویای حقِ حیات قائل شدن برای هر ایده و عقیده ای است.

آموزش پیشگیری

جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، با تربیت امدادگران جوان و با آموزش افراد متخصص و دلسوز برای مقابله با حوادث و اتفاقات احتمالی در جامعه می کوشد که اعضای جامعه را در مقابل رخدادها مصونیّت بخشیده و زمینه پیشگیری از وقایع احتمالی را بیش از پیش فراهم آورد.

وظایف عمده

از مهمترین وظایف کلی و عمده ای که جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران مکلّف به رعایت آن است چنین یاد کرده اند:

ارائه خدمات امدادی در هنگام بروز حوادث و سوانح طبیعی، ارائه کمکهای اولیه در حوادث غیرمترقبه، ارسال کمک و اعزام عوامل امدادی و درمانی به سایر کشورها، کمک به امر توانبخشی و ارائه خدمات اجتماعی و تلاش در جهت دفاع از ارزشهای انسانی و رشد فرهنگی افراد جامعه و...

فرشته نجات

هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با بکارگیری نیروهای متعهد و تربیت انسانهای فداکار و ایثارگر می کوشد که صفیر صلح و دوستی و فرشته نجات مصدومین و گرفتارانی باشد که در شرایط دشوار و ناگوار زندگی در چنگال حوادث گرفتار می شوند.