زمین میراث مشترک همه نسلهاست، در حفظ آن کوشا باشیم. دوم اردیبهشت، روز زمین پاک.

تاریخچه زمین پاک

در اوایل اکتبر ۱۹۶۹ جان مک کانل (J. Mc Connell) به چند نفر از اعضای انجمن شهر سانفرانسیسکو پیشنهاد داد تا نخستین روز بهار به عنوان «روز زمین» (Earth Day) نامیده شود. مک کانل روزنامه‌نگار و علاقمند به نجوم بود؛ او معتقد بود که «اعتدال بهاری»یا تساوی روز و شب که در ۲۱مارس(اول فروردین)روی می‌دهد، نشانه‌ای از نوشدن زندگی است و چون از دیرباز در فرهنگ ها و ملیت‌های گوناگون، نخستین روز بهار بیست‌و یکم مارس دانسته شده و آن را گرامی داشته‌اند، این روز می‌تواند فارغ از تمایزهای فرهنگی، مذهبی، ملیتی و نژادی، مردم جهان را به اندیشه درباره‌ «پرستاری از زمین و دوستی با همسایه» تشویق کند.

نخستین اعلامیه روز زمین در سال ۱۹۷۰ توسط شهردار سانفرانسیسکو، جوزف آلیوتو (J. Alioto) در بزرگ‌داشت «صلح، عدالت، و مراقبت از زمین» خوانده شد. بعداً اوتانت (Uthant) دبیرکل سازمان ملل طی بیانیه ای، ۲۱ مارس را روز زمین خواند. در روز ۲۱مارس، در مقرهای سازمان ملل در نیویورک و ژنو،«زنگ صلح» به صدا در می‌آید.

مک کانل گفته است که اعتدال بهاری، همه‌ بشریت را به شناخت زمین و احترام به توازن زیبای آن فرامی‌خواند؛ توازن میان حضور جانوران بر زمین، ماهیان در دریا، پرندگان در هوا، و نوع بشر در همه جا. نکته‌ی مهم این است که انسان باید پیوسته با هوشیاری مراقب باشد که این توازن ظریف به هم نریزد.

ما همه اعضای خانواده‌ انسانی هستیم و سیاره‌ زمین را با تمامی غنای آن به ارث برده‌ایم. هر انسان حق یکسانی نسبت به زمین، مواد معدنی و مواد خام دارد، و هیچ‌کاری نباید در جهت از بین بردن فرصت‌های یکسان برای انسان‌های حاضر و آینده، انجام شود.هماهنگی با طبیعت، و هم‌دلی با نزدیکان و دیگر انسان‌ها، آرمان کسانی است که در اندیشه‌ زمین پاک و محیط زیست سالم هستند.

«روز زمین» دیگری هم وجود دارد: سناتور گایلورد نلسون(G. Nelson)و دنیس هایس (D. Hayes) در بهار ۱۹۷۰ اعلام کردند که لازم است یک روز «برای نزدیکی با محیط زیست» داشته باشیم. سناتور نلسون از مخالفان جنگ ویتنام بود، او به تصویب چند قانون زیست محیطی سنای آمریکا کمک کرد. نلسون ۲۲ آوریل (دوم اردیبهشت) را روز زمین خواند؛ این روز مطابق یا نزدیک به روز عید پاک (Easter)است.

در تقویم رسمی ایران، دوم اردیبهشت «روز زمین پاک » اعلام شده است. ظاهراً به دلیل آن که اول فروردین در ایران تعطیل رسمی است و جایی برای برگزاری مراسم و همایش و مانند این ها نیست، بزرگ داشت زمین در دوم اردیبهشت برگزار می شود. حال آن‌که اول فروردین تناسب بهتری با موضوع دارد و هماهنگ با سنت‌های دیرپای ما و آِیین نوروز است.

 

● دعای روز زمین پاک

« خدایا به ما بینشی عطا فرما تا عظمت زنجیره پرشکوه حیات را در زمین بشناسیم و ما را توفیقی عنایت فرما تا در پاسداری از آنچه در طبیعت به ما ارزانی فرموده‌ای تلاش کنیم. زیبایی ها و پاکی های زمینت را بستائیم و در جهت آلودگی ها و تخریب زمین گام برنداریم، که بخوبی می دانین بقای ما در گرو بقای زمین پاک است...»