روز خبرنگار مبارک. همیشه خوش خبر باشی.

حرفه‌ای که شب و روز ندارد، عصر ارتباطات به او نیاز وافر دارد، در اطلاع رسانی نقشش انکارشدنی نیست، باید همواره در پی خبر باشد و با خبر، باید با قبول خطر‌های فراوان، از مرزها نیز گذر کرده و به واقع «خبرنگاری» کند. خبرنگار صادقانه می‌نویسد، می‌نویسد برای ساختن فرهنگ غنی، می‌نویسد برای ساختن کشوری آباد و آزاد، برای ساختن بهترین‌ها برای ایران و ایرانی؛ اینان همواره در عمق جامعه زندگی می‌کنند و سلامت فرهنگی و فکری هر جامعه‌ای، مرهون تلاش‌های شبانه روزی آنهاست. روز خبرنگار، روزی است که گویی قلم، این مقدس‌ترین عامل سوگند آسمانی بار دیگر به مظهر درخششی تبدیل شده که حکایت‌گر زندگی تابناک رهپویانی می‌شود که همواره با قلم پیوندی جاودانه بسته‌اند. روز خبرنگار، سرود ماندن در ورطه نوشتن، حکایت پابرجایی در دنیای کلمات و واژه‌ها و عامل تابندگی دگرباره اندیشه‌های انسانی است. در ایران اسلامی چه در دوره هشت سال دفاع مقدس و چه پس از آن به دفعات شاهد از جان گذشتگی خبرنگاران رشید میهن عزیزمان در امر تهیه واقعیات و دفاع از آزادگی و اسلام بودیم، دفاع مقدس ملت ایران در مقابل تجاوز بیگانه فصلی تاثیر‌گذار در تاریخ این رمز و بوم است که بخشی از آن ماحصل تلاش خبرنگاران، نویسندگان و روزنامه‌نگارانی بود که با هدف اطلاع‌رسانی و نیز انتقال فرهنگ اسلامی انقلابی جبهه، به این معرکه وارد شده بودند . 17 مرداد به یاد «محمود صارمی» خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی که در سال 1377 به همراه هشت نفر از اعضای کنسولگری ایران در مزار شریف افغانستان توسط نیروهای افراطی طالبان به شهادت رسید، به عنوان روز خبرنگار نامگذاری شد. خبرنگاری برای این شهید تا آخرین لحظات همراه با صداقت بود و بس. بی‌مناسبت نبود به بهانه 17 مرداد سالروز شهادت صارمی این بار با اهالی حوزه نشر و ادبیات داستانی گپ و گفتی درباره خبرنگاران و وظایف آنان داشته باشیم، متن زیر سخنان برخی از اهالی قلم و نشر درباره خبرنگار و عرصه خبرنگاری است که ارائه می‌شود؛ *محسن مومنی: خبرنگاران برای آگاهی جامعه وظیفه مهمی ایفا می‌کنند محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری گفت: خبرنگاران برای آگاهی وظیفه مهمی ایفا می‌کنند؛ انقلاب در دهه چهارم خود نقشه‌ها و برنامه‌هایی دارد که این مهم عملی نمی‌شود مگر اینکه آگاهی مردم افزایش یابد. وی ادامه داد: امروز پس از سال‌ها زحمات خبرنگاران در ترویج امر کتابخوانی نتیجه داد و در حال حاضر آمار مطالعه چندین برابر شده است. * حمزه‌زاده: زمان تحول در حوزه اطلاع‌رسانی، خبرنگاری، خبررسانی و روزنامه‌نگاری است محمد حمزه‌زاده مدیرعامل انتشارات سوره مهر نیز در این زمینه به خبرگزاری فارس گفت: امروزه زمان تحولی در حوزه اطلاع‌رسانی و ترویج مطالعه در بخش خبرنگاری و خبررسانی و روزنامه‌نگاری است، چرا که موضوعات مهم در حوزه نشر باید مدنظر خبرنگاران قرار گرفته و از مسئولین پرسیده شود. *سرهنگی: حفظ منافع ملی، اولین درسی که یک خبرنگار می‌آموزد مرتضی سرهنگی، مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری نیز با بیان این که خبر باید خوش طعم باشد نظرات جالبی را نیز درباره حیطه خبرنگاری بیان کرد: خبرنگار باید برای خبر مخاطب مهیا کند؛ یعنی آنچه تولید می‌شود باید خواننده داشته باشد؛ این خبر باید سالم، استاندارد و خوش‌طعم باشد تا خواننده از خوانش آن لذت ببرد. اولین درسی که یک خبرنگار می‌آموزد حفظ منافع ملی است و این شتاب در ارسال خبر نباید خبر را به سویی سوق دهد که منافع ملی با خطر مواجه شود * شاکری: خبرنگار زبان گویای منطقی‌ و ناب‌ترین تفکرات است احمد شاکری، نویسنده و دبیر انجمن قلم زرین درباره روزخبرنگار و وظایف خبرنگاران گفت: در حوزه ادبیات داستانی نقش خبرنگاران، مطبوعات، سایت و مراکز خبری سنگین‌تر و نقش پر اثرتری است، دلیل هم آنکه طرح سوال مناسب در فضای مطبوعاتی و خبررسانی کشور، نقطه آغازین و مهمی در توجه اهالی ادبیات به مسایل ادبی است. وی تصریح کرد: مسایل حوزه ادبیات از تنوع قابل توجهی برخوردر است، برخی از این مسایل گره‌خورده‌ با حوزه‌های تصمیم‌گیری فرهنگی و ادبی هستند، در بخش سیاستگذاری‌های ادبی توسط مراکزی که در این زمینه تامل می‌کنند؛ بخشی دیگر مربوط به جریان‌های ادبی و اتفاقات ادبی است که در طول سال رخ می‌دهد، بخش سوم مربوط به نقد ادبی، رصد و نظارت و پیگیری آثاری است که در این زمینه نوشته شده است. به گفته شاکری؛ آنچه قابل تامل است اینکه متاسفانه مطبوعات ما در حوزه ادبیات داستانی فعال نیستند، در فضای ادبی کشور در زمان حاضر نشریه تخصصی جدی در حوزه ادبیات نداریم که به صورت خاص به نقد جدی ادبیات بپردازد؛ البته نشریاتی مانند کتاب ماه، ادبیات و فلسفه، ماهنامه ادبیات داستانی حوزه هنری منتشر می‌شوند اما فضای ادبی ما پایگاه‌های مطبوعاتی جدی در این زمینه ندارد. این منتقد ادبیات داستانی ابراز داشت: به دلیل نوع کار و حرفه، صفحات ادبی روزنامه‌ها، مطبوعات و سایت‌ها و خبرگزاری‌ها را مرور می‌کنم، در عرصه مجلات ادبی متاسفانه مجله‌ای که به شکل مستقل به ادبیات بپردازد بسیار کم داریم؛ دلیل این امر آن است که مطبوعات و مجلاتی که در حوزه ادبیات داستانی فعالیت می‌کنند، مبتلای به تفکر ترجمه‌ای هستند و عملا از رویکرد تحلیل اندیشه‌های ترجمه‌ای ناتوان و یا عملا با این اندیشه موافق و مبلغ آن هستند. وی تاکید کرد: در روزنامه‌ها هم متاسفانه بخش نقد و تحلیل چندان جدی گرفته نمی‌شود؛ اما سایت‌های خبری و خبرگزاری‌ها در اینجا نقش مهمتری برعهده دارند. شاکری ادامه داد: در طول فعالیت ادبی با بسیاری از خبرنگاران این عرصه مواجه بودم، از سوالاتی که اغلب مطرح می‌شود مطلع هستم، در مجموعه خبرگزاری‌ها مدیران خبری کشور باید متوجه این امر باشند که حوزه ادبیات جدی و ناشناخته‌ای است که طرح سوال و تعیین جهت در آن ضروری است. شاکری تصریح کرد: خبرگزاری‌هایی که دغدغه ادبیات داستانی دارند، حتما یا باید از خبرنگارانی بهره برند که در حوزه کاری خود با تجربه و آموزش دیده باشند و یا اگر از افرادی استفاده می‌کنند که دارای تجربه خبرنگاری هستند اما به لحاظ موضوعی آشنایی چندانی نداشته و منتقد جدی ادبیات چندانی نداشته و منتقد جدی ادبیات نیستند حتما باید از مشاور و یا مشاورانی بهره برند، دلیل هم آنکه در طول سال شاهدیم برخی از جریانات ادبی به نحو جدی در کشور وجود دارد، ولی برخی از خبرگزاری‌ها نسبت به این جریان‌ها یا بی‌اطلاع و یا بی‌تفاوت هستند و یا اگر وارد می‌شوند تاثیرگذار نیستند. دبیر انجمن قلم زرین اظهار داشت: خبرگزارِ‌ها باید در قدم اول نگاه حرفه‌ای به ادبیات داشته باشند، دیگر اینکه از مشاوران امین و مطلع بهره‌ برند، تلاش کنند در انتخاب موضوعات، اهم را بر مهم ترجیح دهند. در کشور ما در حوزه ادبیات داستانی مسایل متعددی وجود دارد، برخی از این مسایل جنبه گذرا و مقطعی و برخی جنبه‌های پایدار و اصولی دارند، به نظر می‌رسد توجه بیشتر به اصول و مبانی است که چندان برای حوزه ادبیات خطرساز نیست. وی تصریح کرد: در تهیه خبر بخشی از کار خبرنگار شناخت دقیق موضوع، طرح سوال مناسب و سوالی است که بتواند مضمونی را در جریان پرسش هدایت کند؛ اما بخش مهمتر، توجه به پاسخ دهنده است، به نظر می‌رسد یکی از معضلات تهیه خبر در حوزه ادبیات آن است که اغلب گمان می‌شود هر کس که در حوزه ادبیات چیزی می‌نویسد، شایسته پاسخگویی به سوال است؛ در صورتی که اینگونه نیست، بسیاری از افراد نویسندگان خوبی هستند، تجربیات خوبی دارند، جوایز متعددی به آنها اعطا شده اما اینان افرادی نیستند که بتوانند هم اشراف علمی به حوزه ادبیات و هم تجربه کافی در این زمینه داشته باشند. شاکری عنوان کرد: این امر منجر به این می‌شود که سوال با پاسخ نادرست و یا غیرعلمی و یا غلط نه تنها حل نمی‌شود بلکه سوال جنبه‌های پیچیده‌تری یافته و نتیجه‌گیری را برای مخاطب سخت‌تر می‌کند، بنابراین انتخاب افراد مهم است. به گفته وی، یکی از ویژگی‌ها در تهیه خبر این است که باید پاسخی را به مخاطب القاء کنیم تا پس از شنیدن نظرات گوناگون منطقی‌ترین آنها را برداشت کند. وی درباره ویژگی خبرنگار گفت: یکی از ویژگی‌های خبرنگار رعایت امانت است، این امانتداری جنبه‌هایی دارد که یکی از آنها رعایت دقیق کلمات است، نکته دیگر خبرنگار باید در حوزه کاری خود فعالانه تلاش کند چون خبرنگار چشم بینای حوزه موضوعی خود است، باید پیش‌تر از سایر افراد فعالیت کند، اگر اهالی ادبیات نسبت به نکته‌ای غافلند خبرنگار باید آن مسئله را از بطن ادبیات بیرون کشیده و آن را رسانه‌ای کند. شاکری بیان کرد: نکته بسیار مهم، مشورت‌پذیری در کار خبرنگار است، از خبرنگار انتظار نمی‌رود متخصص حرفه‌ای و تمام وقت ادبیات باشد، اما اگر خبرنگار بتواند مشورت‌پذیری را یکی از اصول جدا نشده از خود قرار دهد می‌تواند حرفی در رده افراد شاخص ادبیات و یا حوزه‌های دیگر بزند که این مسئله مهم است چرا که خبرنگار زبان گویای منطقی‌ترین و ناب‌ترین تفکرات است. * زنوزی جلالی: خبرنگار وجدان بیدار جامعه است فیروز زنوزی جلالی نویسنده و منتقد ادبیات داستانی درباره روز خبرنگار اظهار داشت: خبرنگار مسئولیت‌ بزرگی برعهده دارد، به گونه‌ای باید به انجام وظیفه بپردازد و به خوبی آن را به پایان رساند چرا که هر فردی نمی‌تواند خبرنگاری مفید و خوب باشد، خبرنگار باید رسالت کاری خود را انجام داده و بتواند تعهد خود را نسبت به جامعه و اتفاقات اطرافش آن گونه که شایسته است انجام دهد، بنابراین رفتن به سوی این کسوت برای بسیاری از افراد عادی نیست؛ به همین دلیل اصولا مبانی این کار ایجاب می‌کند نوعی تعهد نسبت به جامعه برای خبرنگار پدید آید. وی افزود: معمولا نویسندگان برتر ابتدا خبرنگاران خوبی هستند، اینان در بطن حوادث و اتفاقات قرار دارند. نوع این کار ایجاب می‌کند فکر فعال‌تر و قلم سرشار‌تر باشد؛ اما امروز این خصوصیت قلم کمتر در میان خبرنگاران دیده می‌شود. بسیاری از نویسندگان صاحب‌نام از جمله همینگوی، خبر تهیه می‌کردند، برخی از آنها از خبرنگاری وارد عرصه نویسندگی شدند. وی گفت: یکی از آفت‌هایی که درباره نویسندگان وجود دارد خساست قلم است، هنگامی که یک قلم مدتی ننویسد خسیس می‌شود، اما در خبرنگاری به دلیل ماهیت کار این امر رخ نمی‌دهد چرا که قلم خبرنگاران همواره جاری و ساری است، امیتازی که نویسندگانی که خبرنگار هستند از آن نیز بهره‌مند هستند. نویسنده کتاب «قاعده بازی» بیان کرد: شرایط کار خبرنگار ایجاب می‌کند در بطن جامعه حضور داشته باشد، نبض اتفاقات روز جامعه و دنیا باید در دست خبرنگار باشد، این امر خود امتیازی بزرگ برای نویسنده‌ خبرنگار محسوب می‌شود. وی در انتها درباره خبرنگار خاطرنشان کرد: خبرنگار وجدان بیدار جامعه است. * کرمی: خبرنگاران همواره به عنوان دیده‌بان یک جامعه هستند سعید کرمی معاون علمی فرهنگی مدیر انتشارات امیرکبیر درباره روز خبرنگار افزود: خبرنگار فردی است که در حوزه خبر به انعکاس طیف وسیع اخبار گوناگون می‌پردازد؛ مهمترین ویژگی خبرنگار آن است که مسایلی که در جامعه رخ می‌دهد و ممکن است برای بخشی از جامعه مهم تلقی نشود آنها را به عنوان یک خبر با اهمیت جلوه دهد. به گفته کرمی؛ خبرنگار می‌تواند غفلت‌های گوناگون در حوزه‌های فرهنگی اجتماعی، سیاسی و تمام حوزه‌هایی که ساحت‌های معرفتی بشر با آن درگیر است را مورد توجه قرار داده و آن را به عنوان یک رویداد مهم برای جامعه معرفی کند. وی خاطرنشان کرد: خبرنگاران همواره به عنوان دیده‌بان یک جامعه هستند، چرا که در برخی موارد حتی زودتر از مسئولین تحولات را دیده مطرح کرده و آن را به عنوان یک مسئله برای ذهن جامعه و مسئولین طرح می‌کنند. کرمی با اشاره به رسالت خبرنگار تصریح کرد: مهمترین رسالت یک خبرنگار ضمن دادن آگاهی به جامعه و مردم، این است که بتواند امیدواری نسبت به آینده را برای مردم ایجاد کند؛ او باید مردم را نسبت به اتفاقات، تغییرات و تحولاتی که در حوزه داخل، منطقه و بین‌الملل در شرف وقوع است هوشیار و هوشمند نگاه دارد. *والایی: خبرنگار باید در تهیه گزارش و مصاحبه تعهد و امانتداری را لحاظ کند علی اکبر والایی اظهار داشت: یکی از وظایف خبرنگار اطلاع‌رسانی است، چرا که خبرنگار باید این امر واجب را به نحو مطلوب و به درستی انجام دهد. وی با اشاره به لزوم صحیح این انتقال اطلاعات تاکید کرد: اطلاع‌رسانی صحیح و اینکه اخبار و مطالب از مرجع صحیح گرفته و با امانت‌داری کامل به مخاطب انتقال یابد از مهمترین ویژگی‌های یک خبرنگار حرفه‌ای است، چرا که نباید اخبار به شکل تحریف شده و یا وارونه برای مخاطب تبیین شود. والایی گفت: نباید در انتقال اخبار مطلبی افزوده، کم و یا به عمد مطالبی اشتباه آورده شود؛ خبرنگار باید در تهیه گزارش و مصاحبه تعهد و امانتداری را لحاظ کند تا مطالب به شکل سالم در دسترس مخاطب قرار گیرد. *پارسی‌نژاد: رسالت حقیقی خبرنگار، درج حقایق و تصویرگری کاستی‌ رویدادهای مختلف است کامران پارسی‌نژاد نویسنده و منتقد ادبیات داستانی درباره 17 مرداد و روز خبرنگار به خبرنگار فارس گفت: رسالت حقیقی خبرنگار حضور فعال در جامعه اقتصادی، سیاسی، ادبی، فرهنگی، به منظور درج حقایق و تصویرگری کاستی‌ها و نقاط قوت مسائل و رویداد‌های مختلف است. به گفته پارسی‌نژاد، از آنجا که جامعه جهانی به دهکده جهانی شهرت دارد درج حقایق مطلق از اهمیت به سزایی برخوردار است، این امر می‌طلبد که خبرنگار به دور از هرگونه چالش و دغدغه‌ای منصفانه در کمال آزادی و به دور از هرگونه یک‌سونگری جامعه روز خود را به تصویر کشد، تا زمینه لازم برای تحلیل و ارزیابی رویداد‌های مختلف و بالطبع پیامدهای آن فراهم شود. این نویسنده خاطرنشان کرد: در این راستا بر همگان واجب است با حفظ جایگاه شاخص خبرنگاری، شرایط لازم برای انجام کار را فراهم سازند و به منظور تبیین حقایق با این قشر همکاری کنند. *

عربلو: خبرنگار نباید تحت تاثیر هیاهو، شایعه و یا اخبار نادرست قرار گیرد احمد عربلو نیز در این راستا بیان کرد: خبرنگاری حرفه‌ای بسیار سخت و طاقت فرساست به شرطی که خبرنگار قصد داشته باشد کار خود را به نحو مطلوب به پایان رساند. وی با اشاره به این موضوع که خبرنگار نباید تحت تاثیر هیاهو، شایعه و یا اخبار نادرست قرار گیرد، ادامه داد: گاهی احساس می‌شود در برخی از نشریات مطالب با اغراق بیان می‌شود که این امر مطلوب خواننده نیست و باید دانست واقعیات هرچند تلخ اما باید به درستی منتقل شوند. در پایان باید گفت؛ صدها خبرنگار و گزارشگر در دنیا همگام با مردم سراسرجهان فریاد آزادیخواهی را در کلام و بیانی می نویسند که آزادی جلوه‌گاه آن است. آری، روزنامه‌نگاری یعنی تعهد، روزنامه‌نگاری یعنی مبارزه، روزنامه‌نگاری یعنی مقاومت، روزنامه‌نگاری یعنی با مردم بودن و همه جا صدای مردم بودن.